Terug naar de kaart van Nederland!
Of kies uit de volgende kaarten:
Wilt u reageren?
Klik dan op de pen!
Meer informatie op deze website over de tramlijnen Denekamp - Oldenzaal - Losser - Glane - Gronau en over Glanerbrug - Losser:
-Het Twentse tingeltrammetje (1)
-Het Twentse tingeltrammetje (2)
-Het Twentse tingeltrammetje (3)
-Belevenissen rond het laatste
restje van een opbraak
(Glanerbrug - Losser)
Externe website over lijnen in de omgeving de bovengenoemde tramlijnen
Een website over restanten van spoor- en tramlijnen in Nederland met onder andere een uitgebreide bijdrage over de reactivering van Enschede - Glanerbrug - Gronau.
Op het spoor van restanten van de lokaalspoorlijn Enschede Noord - Oldenzaal E.O.
Meer weten over de historie van Losser?
De Stichting Historische Kring Losser heeft een informatieve website samengesteld. Met (onder meer) een overzicht van de publicaties van deze actieve stichting. Klik hier.
Glanerbrug - Losser
Status:
tramweg
Lengte:
bijna zes kilometer
Kilometrering:
van Glanerbrug-Aansluiting (km 0,00) tot station Losser km (5,860)
Officiële opening:
2 oktober 1949
In dienst:
-Glanerbrug-Aansluiting - Van Heek (Losser):
20 juli 1949
-Glanerbrug-Aansluiting - Losser:
3 september 1949
Aantal spooraansluitingen:
één, textielfabriek L. van Heek & Zonen, bij km 4,3.
Reizigersverkeer:
geen, incidenteel vervoer uitgezonderd
Tractie:
stoomlocomotieven serie 7700 (beginjaren); daarna locomotoren van de serie
200/300. Incidenteel ook locomotieven van de serie 2200/2300.
Gesloten:
28 mei 1972
Opbraak:
december 1974 tot en met januari 1975
Oldenzaal - Oldenzaal Bentheimerweg
De goederendienst tussen Oldenzaal en Denekamp werd met ingang van 23 juli
1942 gestaakt wegens de vordering van rails door de Duitsers. Ook de lijn
naar Denekamp behoorde kennelijk tot de verbindingen die 'gemist konden worden'.
De opbraak begon kort na de sluiting.
Mogelijk onder druk van de fabrikanten voltooide de NS de opbraak niet, want
op 6 augustus werd de lijn tussen Oldenzaal Bentheimerstraat en het station
Oldenzaal weer in gebruik genomen voor wagenladingverkeer.
Bekend is dat er meest kolen en agrarische producten zijn ontvangen.
De dienst bleef gehandhaafd tot 15 juli 1957. De opbraak volgde al in september
van datzelfde jaar.
Glanerbrug - Losser
De gedeeltelijke terugkeer van de goederentram (1)
We beginnen deze geschiedenis bij het einde: de opbraak van de tramlijn
van Oldenzaal naar Losser in 1942. Het is oorlog. Nederland is bezet door
de Duitsers. De Nederlandsche Spoorwegen (NS) die deze lijn nog als goederenverbinding
exploiteert, dienen op last van de bezetter zo'n 500 kilometer rails en dwarsliggers
in te leveren. De zwakste lijnen worden het eerst opgebroken, daaronder ook
Denekamp - Oldenzaal - Losser. De bedrijven die tot 3 augustus 1942 van de
tramlijn gebruik maken om hun goederen aan- en af te voeren, moeten maar andere
middelen van transport zoeken.
Door Oege Kleijne
Het had er toen alle schijn van dat met de opbraak van de lijn het 'lastige
trammetje' voorgoed uit dit fraaie stukje Twente verdwenen zou zijn. Het liep
immers dwars door sommige dorpen, was meestal niet afgescheiden van het andere
verkeer en het behoorde tot die middelen van vervoer die men in die tijd liever
zag gaan dan komen. Dat was al zo toen de tram eind 1935 ophield te rijden.
Al tijdens de Tweede Wereldoorlog werden initiatieven genomen om deze railverbinding
in oude luister te herstellen voor het goederenvervoer. Die mislukten weliswaar,
maar na de bevrijding werd een comité in het leven geroepen dat zich met de
terugkeer van de goederentram ging bezighouden.
Locomotief 8103 nabij Losser tijdens de aanleg in juni 1949. Het rijtuig
daarachter is een Duits rijtuig dat in Nederland na de oorlog is achtergebleven.
Foto: ir. J.J.H. Meulman.
In 1947 kwamen deze plannen in de openbaarheid. Het gemeentebestuur van
Losser zag weinig in de heropening van de oude tramlijn dwars door het dorp,
maar toonde begrip voor de problemen van de bedrijven langs de lijn. Even
overwoog men nog de lijn om te leggen, maar dat stuitte op financiële bezwaren.
Omdat de meeste bedrijven aan de zuidzijde van Losser lagen, ontstond het
plan de lijn niet door het dorp naar Oldenzaal te herleggen, maar een deel
van het oude tramtracé tussen Losser en Glane te gebruiken en de lijn als
het ware door te trekken naar Glanerbrug, waar een aansluiting moest komen
op de spoorlijn Gronau - Enschede.
De herbouw van het spoor in Losser is in juni 1949 in volle gang. Foto:
ir. J.J.H. Meulman.
De tram hoefde dan niet dwars door het dorp en de aanlegkosten zouden ook
nog eens lager uitkomen, want de nieuwe lijn was aanzienlijk korter dan de
oude.
Een ander voordeel was dat de arbeiders uit Losser en Glane dan rechtstreeks
met trams/treinen naar Enschede konden reizen.
Losser en de Nederlandse Spoorwegen waren het al snel eens. Zeker toen de
textielfabriek van Van Heek en de gemeente Losser besloten jaarlijks een vast
bedrag bij te passen in de exploitatiekosten. De lijn kon dus worden aangelegd.
De aankoop van de gronden verliep gemakkelijk, op één eigenaar na die het
op een onteigeningsprocedure voor de Almelose rechtbank liet aankomen.
Tramweg
De verbinding kreeg een concessie als tramlijn. Hierdoor hoefde NS geen seinen
neer te zetten, behalve bij Glanerbrug, waar het tramspoor aansloot op de
spoorlijn van Gronau naar Enschede.
De beperkingen die dat met zich mee bracht bij het vervoeren van lange treinen
werden al op voorhand van tafel geschoven: NS voorspelde een beperkt vervoer
dat bij een tramlijn tegen relatief lage exploitatiekosten zou kunnen plaatsvinden.
Locomotor ('sik') 234 tijdens een inspectierit op 20 maart 1959 te Glanerbrug.
Foto: J.G.C. v.d. Meene.
Eind 1948 ging de eerste spade de grond in. Met tweedehandse rails en dwarsliggers
ging de NS aan het werk. Alleen nog het stukje grond van landbouwer H. Dijkhuis
vormde een obstakel. Noodgedwongen moest de aanleg worden gestaakt of een
creatieve oplossing worden gevonden. En dat gebeurde. De lijn werd doodgemoedereerd
om het stukje grond heen gelegd. Net als in de beginjaren van 'het spoor'
toen men in Delft bij de eerste doorgaande spoorlijn om het land van een procederende
eigenaar heenging en het legendarische Laantje
van Van der Gaag ontstond.
Klik hier voor het tweede deel van de geschiedenis
van Glanerbrug - Losser.
