Links op deze website:

Geschiedenis van de Ausserfernbahn

Plus een opsomming van de mooiste fotopunten.

Meer Duitsland en Nebenbahnen:


Klik op de kaart om andere lijnen te bekijken of kies voor:

Nebenbahnen
(achtergrond en geschiedenis)

Terug naar kaart Alpenregio van Bayern

Externe links over de Ausserfernbahn:

Pro-Bahn

Pro-Bahn, de Duitse evenknie van de Nederlandse Vereniging Reizigers Openbaar Vervoer (Rover), heeft een groot deel van haar website gewijd aan de Ausserfernbahn. En niet zonder succes, want mede door de activiteiten van deze verenigingen is de lijn behouden.

Toeristische externe links:

Hieronder staan de websites van gemeenten of VVV's (Verkehrsamt) die direct aan de Ausserfernbahn liggen.
Klik op het desbetreffende logo.

Duitsland

Oostenrijk

Verkehrsamt Reutte

Duitsland

Stand: juni 2015.

Eindredactie:
Roelof Hamoen.

De Ausserfernbahn:
Kempten - Reutte - Garmisch-Partenkirchen (1)

Van Duitsland via Oostenrijk naar... Duitsland

Heeft u thuis ook een Duitse modelbaan met hoge bergen, een kabelbaan, pittoreske bergdorpjes met Zwiebeltürme, maar heeft u moeite in Duitsland een spoortje te vinden dat daarop lijkt? Wel, dan attenderen we u graag op de Ausserfernbahn.

Door Oege Kleijne

Deze lijn loopt van Kempten naar Garmisch-Partenkirchen en staat te boek als Ausserfernbahn, vernoemd naar het gelijknamige gebied in Tirool. En heel bijzonder: u reist van het Duitse Kempten via het Ausserferngebied in Tirool, Oostenrijk dus, naar Garmisch-Partenkirchen dat weer in Duitsland ligt. Op deze pagina's vindt u de mooiste plekjes, tips om goedkoop de lijn te bereizen, tal van toeristische ideeën en ook een aantal schitterende fotopunten. En last but not least hebben we de belangrijkste spoorse links plus een stukje geschiedenis beschreven.



Net buiten Durach beklimmen de hellingen DB-627.105 en 627.104 op 14 juli 2001. Op de achtergrond Kempten.

Idylle

Eigenlijk heeft de Ausserfernbahn bijna alles wat een modelbaanliefhebber wenst: glooiende landschappen in de Allgäu, hoge bergen en steile rotsen, bruggen over rivieren, goederenverkeer, tunnels, kleine stationnetjes, een gedeeltelijk geëlektrificeerde lijn, Oostenrijkse en Duitse tractie. Alleen de stoomlocomotieven ontbreken om de idylle te vervolmaken. In totaal 93 kilometer lang is deze Nebenbahn. We nodigen u graag uit voor een rit. Gaat u mee?

Zo, gewapend met een Bayern Ticket stappen we anno 2010 in de 642 die in Kempten klaar staat voor de drie uur durende rit naar Garmisch. Het is even na negenen en na het vertreksein bromt onze diesel over de wissels van Kempten, rijdt over de schitterende Illerbrug en verlaat de hoofdlijn naar München. We rijden door Kempten en stoppen weldra in het stationnetje Sankt-Mang, waarachter diverse aansluitingen liggen naar bedrijven die per trein goederen verzenden of ontvangen. Als we buiten de bebouwing komen, merken we aan het constante hoge toerental van de motoren dat het flink stijgt.


Een typisch Allgäulandschap tussen Zollhaus-Peterstal en Oy-Mittelberg waarin de 628.015 vrijwel niet opvalt. 1 juli 2001.

Beierse boerderijen

Van Kempten tot Pfronten-Steinach loopt de lijn door Duits gebied, een typisch Allgäu-landschap met glooiende heuvels tegen de achtergrond van de Alpen. Naarmate we verder in de richting van Oostenrijk rijden, komen de bergen als het ware dichterbij. We stoppen in pittoreske dorpjes en rijden langs authentieke Beierse boerderijen en weiden waarin de koeien luid bellend lopen te grazen.
Zeker op het Duitse gedeelte bestaan talloze fotopunten, zowel dichtbij de lijn als bijvoorbeeld vanaf een heuvel of hogere berg. En dan maakt het eigenlijk niet uit in welk jaargetijde we ons bevinden. In winterse tooi, met soms metershoge sneeuw, in de herfst met fantastische kleuren, in de lente of de zomer, met de weiden in de meest schitterende kleuren.

Douanegebouwen

Na Steinach loopt de Bundesstrasse langs het spoor en wie rechts in de trein gaat zitten, ziet de restanten van de overtollige douanegebouwen. Nu even het bruggetje van het grensriviertje over en hop, we zijn in Oostenrijk.
De omgeving is wat saai geworden. We stoppen in Schönbichl, de eerste halte in Oostenrijk, in the middle of nowhere. Na enkele minuten rijden komen we aan in Vils, een industriestadje met veel railgebonden goederenvervoer (kalksteen/cement en hout). Bijzonder is dat we onder een kabelbaan doorrijden die wordt gebruikt om het steen uit de groeve naar de cementfabriek van Schretter & Cie te vervoeren.
Na Vils wordt de omgeving wat lieflijker. De trein rijdt nu door een breed dal. Vervolgens gaat het via kleine dorpjes op het wat grotere Reutte in Tirool aan, met wat industrie, tal van spooraansluitingen en inderdaad, het nodige goederenverkeer.


In de winter krijgen de spoorwegen in het Ausserferngebied niet zelden te maken met zware sneeuwval zoals hier te zien is in Ehrwald. Treinstel 628.011-9 is op weg van Kempten naar Garmisch op 13 maart 1982.

Het echte werk

Na Reutte begint het echte werk. De lijn gaat nu de bergen in en dat is te merken ook. Onze trein heeft duidelijk moeite met de 3,65% klim naar Heiterwang (Plansee). Ondertussen nemen de vergezichten toe en kijken we over Reutte heen. Na de Klausentunnel voor Heiterwang rijden we door een breed dal, zien we rechts de hoogste zomerbobsleebaan van Oostenrijk en rijden we vervolgens langs Bichlbach-Berwang (fraai stationsgebouw) naar via Lähn (het hoogste punt van de lijn) naar het toeristische Lermoos.
Dit is een voor veel Nederlanders favoriet vakantiegebied.
's Zomers om te wandelen en 's winters om te skiën of te langlaufen. Tussen Heiterwang en Lermoos, bij het plaatsje Lähn, bereikt de lijn overigens zijn hoogste punt met 1106 meter boven de zeespiegel. Daarna gaat het langzaam bergafwaarts. Meestal rijden we langs de voet van de hoge bergen en stoppen zo hier en daar om vooral toeristen in of uit te laten stappen. In Lermoos zien we in de rijrichting de hoogste berg van Duitsland, de beroemde Zugspitze.

Een corridortrein bestaande uit de Duitse 111.004-8 en Oostenrijkse rijtuigen op 16 juli 1992 enkele kilometers buiten Garmisch-Partenkirchen. Het linker spoor is van de Zugspitzbahn. Zie ook de kleine foto rechts.

Tegentrein

Langzaam gaat het op Ehrwald aan. Hier wordt gekruist, net als in Reutte.
Tussen Ehrwald en Griesen komt de lijn weer op Duits gebied. In Griesen moet opnieuw worden gekruist, maar nu met een lange goederentrein. Aan de voorzijde staat een Oostenrijkse locomotief die er een flinke klus aan heeft om de helling naar Ehrwald en Lähn te overwinnen.
We vertrekken naar Garmisch. De Ausserfernbahn loopt hier langs het riviertje de Loisach, passeert die een enkele keer en slingert zich parallel aan de Bundesstrasse in de richting Garmisch-Partenkirchen. Net voor die plaats komt de smalsporige Zugspitzbahn over onze lijn heen en loopt vervolgens enkele kilometers parallel en verdwijnt dan in het eigen stationnetje. Onze trein rijdt dan het in 2001 verkleinde station Garmisch-Partenkirchen binnen, langs het vroegere depot, waar nu elektrische museumlocomotieven staan.
Garmisch-Partenkirchen was tot 10 juni 2002 nog uitgevoerd met armseinen en een enkele daarvan met die typisch Beierse arm.
We kijken even rond en zien de treinen naar Mittenwald - Innsbruck en Murnau - München. Die wachten op aansluiting.

Klik hier voor de geschiedenis en de fotopunten van deze lijn.


Anno 2001 kon de locomotiefloods in Garmisch-Partenkirchen bezocht worden die door liefhebbers, onder wie veel medewerkers van de Duitse spoorwegen, wordt gebruikt om museummaterieel te stallen en te onderhouden. Hier de oldtimers E 69.02 en links de E 18.08 op 14 juli 2001.

Door naar Ausserfernbahn deel 2.

Kempten - Garmisch-Partenkirchen

Type spoorlijn: Nebenbahn

Benaming: Ausserfernbahn

Lengte: ca. 93 km

In dienst:

Kempten - Pfronten-Steinach
1.12.1895

Pfronten-Steinach - grens (Oostenrijk)
16.12.1895

Garmisch-Partenkirchen -Reutte
29.5.1913
(lijn was vanaf het begin geëlektrificeerd)

Exploitatie (reizigers): DB Regio

Exploitatie (goederen): OeBB/DB

Goederenverkeer:
Garmisch-P. - Vils

Toeristisch: bergen, meren, skiën, langlaufen, wandelen.

Omgeving (landschappelijk): bergachtig

Stations/halten:

Duitsland:

Kempten Hbf, Kempten-St.-Mang, Durach, Sulzberg, Jodbad Sulzbrunn, Bodelsberg, Zollhaus-Peterstal, Oy-Mittelberg, Wertach-Haslach , Maria Rein, Nesselwang, Pfronten-Weißbach, Pronten-Ried, Pfronten-Steinach.

Oostenrijk

Schönbichl, Vils, Ulrichsbrücke-Füssen, Musau, Pflach, Reutte i. T., Reutte i. T. Schulzentrum, Heiterwang-Plansee, Bichlbach-Berwang, Lähn, Lermoos, Ehrwald-Zugspitzbahn.

Duitsland

Griesen, Untergrainau, Hausberg, Garmisch-Partenkirchen.

Let op: het overgrote deel van de genoemde stations zijn halten op verzoek, hetgeen betekent dat u de conducteur vroegtijdig moet aangeven dat u wilt uitstappen bij een bepaalde halte.

Geschiedenis van de Ausserfernbahn

Fotopunten in overvloed op het gedeelte tussen Kempten en de Duits/Oostenrijkse grens. Hier rijden de DB-treinstellen 627.104 en 627.105 enkele kilometers ten oosten van Durach als stoptrein naar Garmisch-Partenkirchen op 14 juli 2001.

Het toen gloednieuwe treinstel 642.079, ook van de DB, pendelde tussen Kempten en Pfronten-Steinach, omdat deze stellen van het type Desiro nog niet in Oostenrijk waren toegelaten. Bodelsberg, 14 juli 2001.

Pfronten-Steinach, het laatste station op Duits gebied met rechts de 627.103 en links de 627.101 op 6 juli 2001.

De grens tussen Duitsland en Oostenrijk nabij Pfronten-Steinach. Het bordje rechts geeft de scheiding aan tussen de Duitse en Oostenrijkse instanties die verantwoordelijk zijn voor de instanthouding van de spoorlijn. Treinstel 628.015 rijdt als stoptrein naar Garmisch-Partenkirchen op 1 juli 2001.

Een treinstel van de smalsporige Zugspitzbahn is onderweg van Garmisch-Partenkirchen naar de top van Duitsland hoogste berg op 16 juli 1992, enkele kilometers buiten Garmisch. Zie ook de linker foto.

Duitsers zouden zich bij deze foto afvragen of hier sprake is van een "Güterzug mit Personenbeförderung of Personenzug mit Güterbeförderung?"
Kenners zien hier een aantal bijzonderheden. Ten eerste een 110 van de DB (110.126) in oudblauwe livrei (een zeldzaamheid op de Ausserfernbahn) en ten tweede deze gemengde trein, want het gaat hier om de gewone stoptrein van Reutte naar Garmisch, waar een aantal goederenwagons is meegegeven. Dit was nodig vanwege het grote aanbod aan wagenladingen op 16 juli 1992.

Lok DB-113.311 met stoptrein naar Reutte nabij Garmisch-Partenkirchen op 16 juli 1992.

Loc 1 (AEG 1929) van de Bayrische Zugspitzbahn op het eigen station van deze berglijn op 10 februari 1987, te Garmisch-Partenkirchen.